Câu hỏi ôn tập tiếng việt thực hành có đáp án (đại học hải phòng)

Lý thuyết

1.      Trình bày yêu cầu về dùng từ trong văn bản

-          Đúng âm thanh và hình thức cầu tạo

-          Đúng về nghĩa

-          Đúng về quan hệ kết hợp

-          Đúng về phong cách

-          Tránh lặp từ và thừa từ

2.      Khái niệm văn bản? đặc trưng cơ bản của văn bản

-          Khái Niệm: VB là sản phẩm của hoạt động giao tiếp bằng ngôn ngữ ở dạng víết, thường là tập hợp các câu, có tính trọn vẹn về nội dung,tính hoàn chỉnh về hình thức,có tính liên kết chặt chẽ và hướng tới một mục đích giao tiếp nhất định.Đặc trưng:

·      Tính chỉnh thể: chọn vẹn về nội dung hoàn chỉnh về hình thức

§ Nội dung:

a.       Tính chọn vẹn: văn bản dù ngắn hay dài cũng phải trình bày nội dung chọn vẹn khiến người đọc người nghe hiểu được 1 sự việc hay 1 nội dung thông tin

b.      Tính nhất quán về chủ đề: Mỗi văn bản thể hiện một chủ đề nhất định. Chủ đề này có thể phát triển qua các chủ đề bộ phận, nhưng toàn văn bản vẫn đảm bảo tính nhất quán về chủ đề chung

§ Hình thức: Bộc lộ ở kết cấu tiêu đề, phần mở, phần thân, phần kết (ở các VB đủ lớn); ở các thể thức (trong VB hành chính), ở dấu hiệu chữ viết.

·      Tính liên kết: Là mqh qua lại chặt chẽ giữa các câu, các đoạn, các phần, các bộ phận của VB. Tính liên kết này tạo nên tính chỉnh thể của VB. Tính Lk thể hiện ở cả 2 phương diện của VB: LK nội dung và các phương tiện hình thức của sự Lk.

·      Tính mục đích: Mỗi VB hướng tới một mục tiêu nhất định. Đó là mục tiêu giao tiếp của VB và trả lời cho câu hỏi: VB viết ra nhằm mục đích gì? Viết ra để làm gì?

3.      Trình bày giản yếu (Khái niệm, đặc trưng, đặc điểm, trong cách thức diễn đạt) của văn bản khoa học

-          Khái niệm: là văn bản dùng trong lĩnh vực hoạt động khoa học với chức năng cơ bản là cung cấp thông tin cho hoạt động nhận thức

-          Văn bản bao gồm: vbkh chuyên sâu, vbkh giáo khoa, vb phổ cập khoa học

-          Đặc trưng:

·         Mang tính trí tuệ logic

·         Bao hàm những lập luận, luận cứ chính xác

·         Ngôn ngữ tư duy trừu tượng, có tính khái quát cao

·         Có tính khách quan, chung hòa cảm xúc

-          Đặc điểm cách thức diễn đạt:

·         Sử dụng các thuật ngữ khoa học

·         Sử dụng từ đơn nghĩa

·         Sử dụng các cấu trúc câu phức tạp nhưng chuẩn mực

·         Sử dụng kí hiệu, sơ đồ…

4.      Trình bày giản yếu (Khái niệm, đặc trưng, đặc điểm, trong cách thức diễn đạt) của văn bản nghị luận

-          Khái niệm: là loại văn bản để trình bày đánh giá, bình luận, những sự kiện những vấn đề: KT, XH, tư tưởng, VH theo 1 quan điểm nhất định nhằm thuyết phục lôi cuốn động viên

-          Văn bản bao gồm: hiệu triệu, kêu gọi

-          Đặc trưng:

·         Mang tính trí tuệ và đại chúng

·         Bao hàm những lý lẽ sắc bén những lập luận chặt chẽ những dẫn chứng đáng tin cậy

·         Bày tỏ tình cảm, cảm xúc

-          Đặc điểm cách thức diễn đạt:

·         Từ ngữ mang tính chất toàn dân, dễ hiểu bao hàm nhiều lĩnh vực xã hội

·         Sử dụng những biện pháp tu từ, nghệ thuật lùng biện

·         Kết cấu mạch lạc chặt chẽ, các đoạn các phần tách biệt rõ ràng nhưng liên kết chặt chẽ với nhau

5.      Trình bày giản yếu (Khái niệm, đặc trưng, đặc điểm, trong cách thức diễn đạt) của văn bản hành chính

-          Khái niệm: là loại văn bản dùng trong tổ chức quản lý điều hành xã hội thực hiện sự giao tiếp giữa nhà nước với nhân dân và ngược lại, giữa cơ quan tổ chức với cá nhân

-          Văn bản bao gồm: văn bản quy phạm pháp luật, vb hội nghị, vb thủ tục hành chính

-          Đặc trưng:

·         Tính khuôn mẫu chính xác

·         Tính pháp lý, công vụ, trang trọng

-          Đặc điểm cách thức diễn đạt:

·         Trình bày theo khuôn mẫu có sẵn

·         Dùng từ đơn nghĩa khách quan, toàn dân

6.      Tổng thuật là gì? Mục đích và cách tổng thuật?

-          Tổng thuật văn bản là cách nêu lên những nội dung khái quát, cơ bản, tổng hợp từ một hay một số văn bản có liên quan nhằm mục đích nhất định.

-          Yêu cầu:

·         Những VB được tổng thuật phải có cùng chủ đề hoặc có mqh nào đó về chủ đề.

·         Không được xuyên tạc nội dung của VB gốc

-          Cách tổng thuật vb:

·         Tìm hiểu các VB gốc: Nắm những nội dung cơ bản trong các VB, XĐ hoàn cảnh ra đời của chúng.

·         Tập hợp và phân loại những nội dung cơ bản trong những văn bản gốc (nội dung giống và nội dung khác nhau)

·         Viết tổng thuật:

§  Viết tổng thuật một cách khách quan

§  Viết tổng thuật thể hiện sự đánh giá chủ quan: người viết có thể thể hiện sự đánh giá chủ quan của mình về nội dung tổng thuật hoặc giới thiệu thêm về tác giả, tác phẩm được tổng thuật.

§   

7.      Đề cương là gì? Mục đích và yêu cầu của đề cương văn bản

-          Đề cương văn bản là những ý tưởng chính về văn bản của người viết được sắp xếp theo một trình tự nhất định. Đó chính là quá trình tìm ý, chọn ý và sắp xếp ý trong văn bản.

-          Đề cương gồm có: Đề cương sơ lược, Đề cương chi tiết:

-          Mục đích:

·         Phác thảo ra nội dung tổng thể làm cho văn bản có định hướng rõ ràng.

·         Giúp cho người viết chọn lọc, sắp xếp nội dung theo một tuần tự nhất định.

·         Tạo cơ sở để chuẩn bị viết văn bản, làm cho việc viết văn bản thuận lợi, nhanh chóng.

-          Yêu cầu

·         Đề cương phải phù hợp với các định hướng khi chuẩn bị viết văn bản (viết cho ai? viết để làm gì?)...

·         Đề cương phải đảm bảo tính tuần tự hệ thống chặt chẽ.

·         Đề cương phải đảm bảo tính cân đối, hài hòa, thích hợp với vai trò vị trí của chúng trong tổng thể văn bản.

·         Đề cương phải ngắn gọn, rõ gàng: có các kí hiệu mục đề.

8.      Tóm tắt văn bản là gì? Mục đích và yêu cầu?

-          Tóm tắt văn bản là rút gọn nội dung và hình thức văn bản chính văn theo một mục đích nhất định.

-          Yêu cầu:

·   Phải trung thành với văn bản gốc, không được bịa thêm.

·   Phải ngắn gọn

·   Phù hợp mục đích tóm tắt văn bản.

9.      Các yêu cầu về câu trong văn bản

-          Câu cần cấu tạo đúng quy tắc ngữ pháp tiếng Việt:

·   Quy tắc cấu tạo các cụm từ

·   Quy tắc cấu tạo đúng các thành phần trong kiểu câu đơn:   

-          Câu phải có quan hệ ngữ nghĩa phù hợp với tư duy người việt

·   Câu phải đúng thực tế khách quan

·   Các thành phần câu và vế câu phải logic

·   Các thành phần đẳng lập trong câu phải có quan hệ đồng loại cùng 1 phạm trù ngữ nghĩa

·   Nội dung các thành phần câu, các bộ phận câu phải có sự tương hợp về nghĩa

·   Về mặt ý nghĩa câu trong văn bản phải có thông tin mới, tránh những thông tin vô bổ.

-          Sử dụng dấu câu hợp lý:

-          Câu cần có thông tin mới

·   Người viết phải luôn chú ý để mỗi câu viết ra phải cung cấp thêm thông tin mới cho người đọc

10.  Khái niệm lập luận? trình bày về lập luận diễn dịch, phối hợp giữa diễn dịch và quy nạp

-          Lập luận là đưa ra những luận điểm, luận cứ, luận chứng nhằm dẫn dắt, thuyết phục người nghe, người đọc về một vấn đề nào đó mà văn bản hướng tới.

-          Diễn dịch là phương pháp trình bày ý từ luận điểm suy ra các luận cứ (Từ ý tổng quát suy ra ý cụ thể).

-          Quy nạp là phương pháp trình bày ý từ các luận cứ rút ra những nhận định tổng quát, rút ra luận điểm (Từ các ý cụ thể rút ra nhận định chung).

-          Đoạn văn tổng phân hợp là đoạn văn phối hợp diễn dịch với quy nạp. Câu mở đoạn nêu ý khái quát bậc một, các câu tiếp theo khai triển ý khái quát, câu kết đoạn là ý khái quát bậc hai mang tính chất nâng cao, mở rộng.

Thực hành

1.      Viết đoạn văn (8-10 câu) theo kết cấu tổng phân hợp về “lợi ích và tác hại của internet”

Thật khó tưởng tượng cuộc sống này sẽ ra sao nếu thiếu Internet. Internet mang lại rất nhiều lợi ích với các lĩnh vực khác nhau như giáo dục, y tế, thương mại, ngoại giao… Nhưng song song với những lợi ích ấy vẫn còn tồn tại những mặt xấu do Internet gây ra, làm ảnh hưởng không nhỏ đến đời sống hiện nay đặc biệt là giới trẻ.

-          Nêu những lợi ích kèm dẫn chứng của internet (tài nguyên kiên thức, phương tiện truyền tải thông tin, thương mại điện tử, kết nối mọi người)

-          Nêu tác hại kèm dẫn chứng của internet (kẻ xấu lợi dụng đánh cắp thông tin, mải chơi game online, tác hại mạng xã hội)

Qua những lợi ích và tác hại của Internet nêu trên, ta nhận thấy một điều rằng nếu ta sử dụng đúng cách, có chọn lọc và có những biện pháp ngăn chặn những chương trình phá hoại thì Internet thật là tuyệt vời, còn nếu thông biết chọn lọc thông tin, lạm dụng mà xa đà vào những thói xấu thì cũng rất nguy hiểm. Mọi người cần nâng cao nhận thức đúng đắn về internet để sử dụng internet 1 cách hiệu quả nhất

2.      Viết đoạn văn (8-10 câu) theo quy nạp về “ô nhiễm môi trường ”

Ô nhiễm môi trường là vấn đề nhức nhối trong xã hội hiện nay, nó ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc sống của chúng ta. Nguồn nước bị ô nhiễm, cá chết hàng loại do nước thải

-          Môi trường bị tàn phá như:…

-          Nêu ra biện pháp

Ô nhiễm môi trường là vấn đề chung của toàn nhân loại chúng ta hãy cùng nhau chung tay góp sức vì một hành tinh xanh sạch đẹp

3.      Viết đoạn văn (8-10 câu) theo diễn dịch về “An toàn giao thông là hạnh phúc của mọi người ”

An toàn giao thông là hạnh phúc của mọi người, tham gia giao thông an toàn là bạn đang bảo vệ tính mạng cho mình và cho mọi người. Tai nạn giao thông luôn là thảm họa và là nỗi đau khôn cùng, dai dẳng của biết bao gia đình, để lại hậu quả và gánh nặng lớn cho xã hội.

-          Nêu ra những lỗi vi phạm giao thông

-          Nêu biện pháp chấp hành đúng luật lệ giao thông

Hãy nhớ chấp hành đúng luật lệ giao thông

4.      Viết đoạn văn (8-10 câu) theo tổng phân hợp về “mỗi công dân đều có quyền nghĩa vụ bầu cử quốc hội ”

Bầu cử quốc hội là quyền và nghĩa vụ của mỗi chúng ta, qua việc bầu cử này, chúng ta thực hiện quyền dân chủ bằng cách lựa chọn những đại biểu xứng đáng vào Quốc hội, Hội đồng nhân dân.

5.      Viết đoạn văn (8-10 câu) có câu chủ đề đầu đoạn (diễn dịch) “Ngày nay ngoại ngữ vô cùng quan trọng ”

Hiện nay sự hợp tác giao lưu kinh tế giữa các quốc gia ngày càng phổ biến, nếu ta không biết ngoại ngữ thì cơ hội cũng như khả năng cạnh tranh, tìm việc là rất ít vì vậy ngoại ngữ hiện nay rất quang trọng trên con đường sự nghiệp của chúng ta.

-          Nêu ra tầm quan trong của ngoại ngữ đối với công việc

-          Cách tray rồi ngoại ngữ

Hãy cố gắng học tốt ngôn ngữ nào đó

6.      Viết đoạn văn (8-10 câu) theo diễn dịch về “Bảo vệ môi trường ”

7.      Viết đoạn văn (8-10 câu) có câu chủ đề đầu đoạn (diễn dịch) “bên cạnh việc trau dồi kiến thức mỗi sinh viên luôn phải rèn luyện đạo đức”

Sinh viên chúng ta bên cạnh việc trau dồi kiến thức luôn phải rèn luyện đạo đức, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã từng nói: “người có tài mà không có đức là người vô dụng, có đức mà không có tài thì làm việc gì cũng khó.”

8.      Viết đoạn văn (8-10 câu) theo diễn dịch về “Vai trò của công nghệ thông tin ”

Công nghệ thông tin giữ một vai rất quan trọng tại các quốc gia trên thế giới, đặc biệt tại Việt Nam, công nghệ thông tin được xem là nền tảng vững chắc phục vụ cho tiến trình phát triển đất nước bền vững.

9.      Viết đoạn văn (8-10 câu) theo diễn dịch về “Vai trò của ngoại ngữ trong xã hội hiện nay ”